چه چیزی را ساده‌تر از انتخاب رشته سراغ دارید؟ اما چرا خیلی‌ها از نتایج همین کار ساده ناراضی هستند؟ و در نهایت چرا خیلی‌ها افسوس می‌خورند که می‌توانستند رشته‌ای بهتر در دانشگاهی قوی‌تر و یا مطابق با سلایق، استعدادها و توانایی‌هایشان قبول شوند و نشده‌اند؟ ماجرا خیلی ساده است، چون احتمالا این عده از چالش‌های پنهان و کاملاً تأثیرگذار انتخاب رشته بی‌خبر هستند. نقش مشاوره انتخاب رشته برای پیدا کردن همین چالش‌ها و عبور از آنها است. در این‌باره با استاد یاوری کارشناس ارشد مشاوره انتخاب رشته گروه یاوران دانش هم‌صحبت می‌شویم و قصد داریم تا نکته‌هایی ظریف اما بسیار مهم در انتخاب رشته کنکور را موشکافی کنیم.
چالش پاسخ به چند سوال در آغاز انتخاب رشته
فرض کنید که بدون نیاز به مشورت کسی و کاملاً متکی بر خودتان قصد انتخاب رشته کنکور سراسری دارید و در این میان نهایتاً والدین و اعضای خانواده و یا دوستی صمیمی را در جریان تصمیمات سرنوشت‌ساز خود قرار می‌دهید. در این صورت آیا دیدگاه کامل از شرایط خود و اطلاعات کافی از پذیرش دانشگاه‌ها دارید؟ در این مرحله باید آگاهانه تصمیم‌گیری کنید و لازم است تا به چند سوال مهم پاسخ دهید:
- آیا واقعاً از علایق، توانایی‌ها و استعدادهای خود مطلع هستید؟
- آیا از ماهیت تمام رشته‌های دانشگاهی، شرایط تحصیلی، بازار کار و آینده شغلی آنها باخبر هستید؟
- برای تحصیل در چه شهرهایی آماده هستید؟ معیارهای شما برای انتخاب این شهرها چیست؟
- آیا از تمام قوانین جدید دفترچه راهنمای انتخاب رشته سازمان سنجش مطلع هستید؟
- تا چه اندازه از ساختار پذیرش دانشگاهی مطلع هستید؟
وبسایت یاوران دانش در مقاله ای با عنوان (لیست بهترین مشاور انتخاب رشته) به برسی و مقایسه مشاوران انتخاب رشته و مراکز مختلف در تهران پرداخته که در این مقاله که لینک آن اینجا قرار دارد، درباره مشاوره انتخاب رشته میگوید:
قبل از آشنایی با مشاوران باید بدانید که انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی یک کار تخصصی است و هرکسی نمی‌تواند ادعای مهارت و تبحر در آن بکند، چون به دانش و تجربه‌ی زیادی در این زمینه نیاز است و هر کسی نمی‌تواند آن را به شکل اصولی انجام دهد و فقط مشاورانی این کار را درست و اصولی انجام می‌دهند که تخصص لازم و تجربه بلند مدتی در زمینه مشاوره انتخاب‌رشته داشته باشند.
کشمکش بررسی شرایط و پتانسیل قبولی
برای انجام چنین کار خطیری به اطلاعات نیاز دارید و باید کاملاً جامع از شرایط پذیرش دانشگاه‌ها، ماهیت رشته‌ها، بازار کار آینده رشته‌ها و حتی استعدادها و علایق خود مطلع باشید. اما چالش‌های جدی شما تازه پس از دریافت کارنامه شروع می‌شود، زیرا در این لحظه با چند موضع کاملا جدی روبه‌رو می‌شوید:
- رتبه کشوری، سهمیه‌ای و در کل تراز کارنامه شما چه مقدار است؟
- با این رتبه پتانسیل قبولی در کدام رشته‌ها، کدام دانشگاه‌ها و در کدام شهرها را دارید؟
- آیا می‌توانید رشته مورد علاقه و یا هدف‌گذاری خود را در شهری دور پذیرش شوید؟
- شرایط سهمیه مناطق رشته‌های مورد علاقه شما چگونه است؟
- در چه رشته‌هایی پتانسیل قبولی صددرصد و در چه رشته‌هایی هیچ شانس قبولی ندارید؟
به همین سادگی با جریان درهم پیچیده‌ای از اطلاعات رودررو هستید و این در حالی است که باید در طول چند روز تمام نتایج و تحقیقات و جستجوهای خود را یک‌کاسه کنید. آیا واقعاً برای تحلیل این اندازه اطلاعات آن‌هم در بازه زمانی کوتاه آماده هستید؟
مشاوره انتخاب رشته چه کمکی می‌کند؟
از نگاه استاد یاوری انتخاب رشته کنکور درست مثل فتح یک قله می‌ماند. در نگاه اول و از راه دور زمانی که هنوز به دامنه نرسیده‌اید، خیلی کوچک است و فتح آن به ظاهر ساده است. اما کافی است قدم در راه این قله بگذارید تا تازه با تک‌تک چالش‌های آن روبه‌رو شوید. در این صورت همراهی با یک راه بلد چه اندازه سودمند است؟ نقش مشاوره انتخاب رشته به مانند همان فرد راه بلد است که قرار است تا شما را از تک‌تک این چالش‌ها عبور دهد. شما به مشاوره انتخاب رشته حرفه‌ای نیاز دارید، چون در همراهی با این فرد می‌توانید:
علایق و استعدادهای واقعی خود را شناسایی کنید
اولین کمک مشاوره انتخاب رشته اتفاقا مهمترین آن است. زمانی که به داوطلب کمک می‌کند تا در هزارتوی نظرات گیج کننده به دنبال علایق و استعدادهای خود باشد. تقریباً همه‌ی داوطلبین در کشمکش سخت چندین نوع رشته تحصیلی قرار دارند. در این صورت مشاوره انتخاب رشته می‌تواند به آنها برای پیدا کردن رشته‌هایی مطابق با علایق و یا استعدادها کمک کند.
با تمام رشته‌های دانشگاهی آشنا شوید
واقعاً چطور رشته‌ای را انتخاب می‌کنید که هیچ دیدگاه جامعی نسبت به آن، شرایط تحصیل، شرایط کار و حتی بازار کار آن در آینده ندارید؟ شرایط داوطلبین پس از دریافت کارنامه خیلی احساسی، تحت فشار و حتی گیج کننده است. نقش مشاوره انتخاب رشته در این مرحله بسیار تأثیرگذار است. زمانی که پای صحبت داوطلبین نشسته و نمی‌گذارد تا کسی با دیدگاهی اشتباه رشته‌ای را انتخاب کند.
با قوانین و شرایط پذیرش رشته‌های مختلف آشنا می‌شوید
در انتخاب رشته کنکور هیچ اشتباهی بزرگتر از آن نیست که قوانین دفترچه را رعایت نکنید. از طرفی به یک‌باره با دفترچه‌ای بزرگ و صدها صفحه و هزاران بند و تبصره روبه‌رو می‌شوید. در این صورت آیا وقت کافی مطالعه دقیق جزء به جزء تمام قوانین دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش را دارید؟ مشاوره انتخاب رشته برای آشنایی با تمام قوانین و تبصره‌های دفترچه سودمند است.
کد رشته‌های هدف خود را در شهرهای ایده‌آل دسته‌بندی کنید
آیا در مورد شهر تحصیل دانشگاهی خود تصمیم‌گیری کرده‌اید؟ دلیل انتخاب شما چیست؟ آیا صرفاً نزدیکی و یا شهر محل سکونت تأثیرگذار است؟ از طرفی با رتبه کنکوری که دارید، پتانسیل پذیرش در کدام رشته‌ها در شهر محل سکونت خود را دارید؟ اینها همه سوالاتی است که برای پاسخ درست به آنها می‌توانید می‌توانید از مشاوره انتخاب رشته استفاده کنید.
کد رشته‌های هدف خود را اولویت‌بندی کنید
اولویت‌بندی کد رشته‌ها آخرین کمکی است که مشاوره انتخاب رشته در اختیار داوطلبین قرار می‌دهد. اما این مرحله حساس‌ترین تصمیم‌گیری برای انتخاب رشته‌ای درست است. اولویت‌بندی غیراصولی با در نظر نگرفتن شرایط مختلف مثل علاقه و یا پتانسیل قبولی کافی است تا رشته‌ای نامناسب را پذیرش شوید. در این مرحله قطعاً به مشاوره انتخاب رشته حرفه‌ای نیاز پیدا می‌کنید.
در انتخاب رشته کنکور سراسری اشتباه نکنید
اینکه فهرستی را بدون در نظر گرفتن شرایط تهیه کرده و اولویت‌بندی خاصی را در نظر نمی‌گیرید اشتباه نیست، بلکه انتخابی غلط و ناآگاهانه است. اما به هر حال انتخاب شما مورد پذیرش سازمان سنجش است و شرایط شما برای قبولی در آن کد رشته‌ها بررسی می‌شود. اشتباه زمانی است که مسیر انتخاب رشته غلطی را در پیش بگیرید. یعنی زمانی که:
- رشته‌ای را انتخاب می‌کنید که مجاز به انتخاب آن نیستید.
- رشته‌ای را در دانشگاهی انتخاب می‌کنید که شرایط پذیرش آن را ندارید.
متأسفانه بارها داوطلبینی را دیده‌ایم که بدون در نظر گرفتن مجاز بودن و یا سهمیه دانشگاهی در مناطق، ناحیه‌ها و یا قطب‌ها و حتی بدون در نظر گرفتن شرایط خاص دانشگاه‌های مختلف، رشته‌هایی را انتخاب کرده‌اند. در این صورت اصلاً انتخاب آنها توسط سازمان سنجش بررسی نمی‌شود. قوانین دفترچه انتخاب رشته دائماً تغییر می‌کند و مشاوره انتخاب رشته حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا آگاهانه از انتخاب‌های اشتباه جلوگیری کنید.
بهترین استراتژی برای انتخاب رشته آگاهانه
آقای دکتر یاوری از گروه یاوران دانش بهترین استراتژی انتخاب رشته آگاهانه را در چند مرحله خلاصه می‌کند:
- علایق خود را با در نظر گرفتن استعداد و توانایی‌ها بررسی کنید.
- از ماهیت تمام رشته‌های دفترچه حتی جدیدترین آنها مطلع شوید.
- رشته‌های مورد علاقه خود را استخراج کنید.
- شرایط و نمودار احتمال قبولی در هر کد رشته را بررسی کنید.
- برای چیدمان کد رشته‌ها در فهرست نهایی آماده شوید.
- مجدداً بررسی کنید و اولویت بندی‌ها را اصلاح کنید.
- حالا کد رشته‌ها را در سامانه سازمان سنجش وارد کنید.
با طی شدن این مسیر قطعاً توانسته‌اید فهرست رشته‌هایی را با توجه به علایق و پتانسیل رتبه‌ی خود تنظیم کنید. اما بهتر است که این مسیر را به تنهایی سپری نکنید. همه می‌دانیم که خرد جمعی کارگشاتر از تفکر انفرادی است. البته برای رسیدن به خرد جمعی سراغ باتجربه ها بروید و از حضور مشاوره انتخاب رشته آگاه استفاده کنید.
