قبل از آن‌که برای رجیستری گوشی در سامانه همتا اقدام کنید، یک گام بسیار مهم وجود دارد: اطمینان از اینکه دستگاه واقعاً «نو» و آکبند است یا دست دوم است. خیلی از خریداران تصور می‌کنند اگر جعبه گوشی باز نشده باشد یا فروشنده آن را نو معرفی کند، پس حتماً دستگاه کار نکرده است؛ اما در عمل، گوشی‌های دست دوم، تعمیرشده، ریفربیشد یا حتی تعویضی می‌توانند با ظاهری کاملاً تمیز و بسته‌بندی‌شده عرضه شوند.

در این راهنمای کامل و قدم‌به‌قدم، با همه روش‌های تخصصی و کاربردی آشنا می‌شوید تا حتی کوچک‌ترین نشانه‌های دست دوم بودن گوشی را هم شناسایی کنید.

۱-بررسی ظاهری و نشانه‌های فیزیکی

اولین و ساده‌ترین راه برای تشخیص کارکرده بودن گوشی، بررسی دقیق ظاهر آن است. گوشی‌های نو معمولاً هیچ‌گونه اثر استفاده ندارند، اما دستگاه‌های دست دوم نشانه‌هایی هرچند کوچک از خود باقی می‌گذارند:

• بدنه و قاب: خط و خش‌های ریز روی قاب، لبه‌ها یا پشت دستگاه نشانه‌ی استفاده است. ساییدگی‌های کم‌رنگ در گوشه‌ها یا تغییر رنگ نیز باید جدی گرفته شوند.
• پورت‌ها و دکمه‌ها: در گوشی‌های نو پورت شارژ و جک هدفون تمیز و بدون گرد و غبار هستند. همچنین دکمه‌های فیزیکی حس کلیک واضحی دارند و شل یا لق نیستند.
• خشاب سیم‌کارت: در گوشی‌های آکبند هیچ اثر باز شدن روی خشاب دیده نمی‌شود. آثار فشار یا خط ابزار در این بخش نشانه استفاده یا حتی تعمیر دستگاه است.
• پیچ‌ها و درزها: رد پیچ‌گوشتی روی قاب پایین یا باز بودن جزئی لبه‌ها می‌تواند نشانه باز شدن و تعمیر باشد.

2-تشخیص از طریق بو کردن گوشی!

این روش شاید عجیب به نظر برسد اما در شرایط خاص می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. گوشی‌های نو معمولاً بوی مشخصی از پلاستیک یا فلز تازه دارند که ناشی از قطعات جدید داخلی است. این بو به مرور زمان و با استفاده از بین می‌رود. اگر دستگاه هیچ بویی نداشته باشد یا بوی گرد و خاک، عرق یا استفاده‌ی طولانی بدهد، احتمالاً مدت زیادی کار کرده است. البته این روش به‌تنهایی کافی نیست اما در کنار سایر نشانه‌ها می‌تواند مؤثر باشد.

3-بررسی تنظیمات اولیه و نشانه‌های استفاده نرم‌افزاری

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های کارکرده بودن گوشی، نحوه رفتار آن پس از روشن شدن است:

• فرآیند راه‌اندازی: گوشی نو حتماً از شما می‌خواهد زبان را انتخاب کنید، حساب کاربری اضافه کنید و سایر مراحل اولیه را طی کنید. اگر دستگاه مستقیماً وارد صفحه اصلی شود، یعنی قبلاً روشن شده است.
• شبکه‌های ذخیره‌شده: در لیست وای‌فای نباید هیچ شبکه‌ای ذخیره شده باشد. وجود شبکه‌ها نشانه‌ی اتصال قبلی است.
• اپلیکیشن‌های نصب‌شده: اپ‌های پیش‌فرض را با لیست رسمی دستگاه مقایسه کنید. وجود هر اپلیکیشن شخص ثالث مثل واتس‌اپ، تلگرام یا بازی‌ها نشانه‌ی استفاده قبلی است.
• تنظیمات شخصی: آلارم کوک‌شده، تغییر زنگ، تم سفارشی یا حتی تصویر پس‌زمینه‌ی غیرپیش‌فرض، همگی نشانه‌ی فعالیت کاربر پیشین هستند.

۴-تست کامل عملکرد سخت‌افزار

پیش از خرید حتماً عملکرد بخش‌های مختلف سخت‌افزار را بررسی کنید تا از تعمیری یا دست‌دوم بودن دستگاه مطمئن شوید:

• دوربین را باز کنید، عکس و فیلم بگیرید و کیفیت را بررسی کنید.
• تماس برقرار کنید، صدای میکروفون و اسپیکر را تست کنید.
• گوشی را به شارژر وصل کنید و مطمئن شوید اتصال قطع نمی‌شود.
• چند بار گوشی را خاموش و روشن کنید تا رفتار شارژ و باتری را بررسی کنید.
• لمس صفحه نمایش را در همه‌ی نقاط امتحان کنید و ببینید واکنش طبیعی دارد یا نه.

۵-بررسی کد IMEI قبل از قرار دادن سیم‌کارت

یکی از مطمئن‌ترین راه‌های تشخیص نو یا کارکرده بودن گوشی، بررسی وضعیت IMEI است. این کار را حتماً قبل از قرار دادن سیم‌کارت انجام دهید تا اطلاعات جدید ثبت نشود.

مراحل:

1. شماره‌گیری *#06# و یادداشت IMEI.
2. مقایسه آن با شماره درج‌شده روی جعبه (عدم تطابق نشانه‌ی تعویض قطعه یا دستگاه است).
3. مراجعه به سامانه همتا و انتخاب گزینه «استعلام اصالت».
4. وارد کردن IMEI و بررسی نتیجه.

اگر پیام «این دستگاه قبلاً با یک سیم‌کارت روشن شده است» نمایش داده شود، دستگاه قطعاً کارکرده است و مالکیت آن به شخص دیگری تعلق دارد.

6-بررسی ریفربیشد یا تعویضی بودن گوشی

بعضی از گوشی‌ها هرچند نو به نظر می‌رسند، در واقع ریفربیشد یا تعویضی هستند. ریفربیشد به معنای تعمیر کارخانه‌ای و بسته‌بندی مجدد است.

برای آیفون:

• به بخش Settings > General > About > Model Number بروید.
• حرف اول شماره مدل را بررسی کنید:
  • «M» یعنی دستگاه نو است.
  • «F» یعنی ریفربیشد.
  • «N» یعنی دستگاه تعویضی است.

همچنین می‌توانید شماره سریال را در سایت رسمی اپل وارد کنید تا از وضعیت گارانتی و فعال‌سازی مطلع شوید.

برای سامسونگ:

• شماره مدل را در تنظیمات بررسی کنید. حرف R یا F در ابتدای مدل نشان‌دهنده‌ی ریفربیشد بودن است.
• کد مخفی *#12580*369# را وارد کنید تا اطلاعات سخت‌افزاری را ببینید و با مدل اصلی مقایسه کنید.

۷-استفاده از کدهای مخفی برای بررسی سابقه دستگاه

خیلی از برندها کدهای مخفی برای نمایش تاریخچه استفاده و تعمیرات دارند:

• ##786# یا *#*#786#*#* : نمایش وضعیت «Reconditioned» (Yes یعنی دستگاه تعمیر شده، No یعنی نو است)
• *#92702689#: نمایش تعداد دفعات تعمیر یا باز شدن دستگاه
• *#0000#*: نمایش تاریخ تولید و نسخه نرم‌افزاری

توجه: این کدها در همه‌ی مدل‌ها کار نمی‌کنند اما در برندهایی مانند سامسونگ، ال‌جی و نوکیا بسیار مفیدند.

۸-بررسی پیشرفته با نرم‌افزارها

بعضی اپلیکیشن‌ها می‌توانند اطلاعاتی فراتر از آنچه در تنظیمات می‌بینید در اختیارتان بگذارند:

• Phone Info: نمایش دفعات روشن شدن، وضعیت باتری و سابقه استفاده.
• Phone Check: تست سخت‌افزار، عملکرد تاچ، سنسورها، ارتباطات و بررسی سلامت کلی دستگاه.

۹-بررسی نرم‌افزاری عمیق‌تر و جزئیات

چند نکته‌ی ریز که معمولاً فروشندگان به آن‌ها توجه نمی‌کنند می‌تواند برای شما سرنخ باشد:

• بررسی آلارم‌ها و ساعت‌های ذخیره‌شده در اپ ساعت.
• مشاهده لیست آهنگ‌های زنگ و تم‌ها برای تغییرات احتمالی.
• چک کردن فایل‌های صوتی یا تصویری موجود در حافظه داخلی.
• بررسی «Uptime» در بخش «About Phone» برای زمان روشن بودن (با این حال توجه داشته باشید که ریستارت، این زمان را ریست می‌کند).

۱۰-نکات طلایی پیش از خرید

• هیچ‌وقت صرفاً به بسته‌بندی و پلمپ بودن دستگاه اعتماد نکنید.
• همیشه قبل از پرداخت، دستگاه را روشن کرده و تست کامل انجام دهید.
• IMEI را پیش از نصب سیم‌کارت بررسی کنید.
• از فروشنده فاکتور رسمی بخواهید و وضعیت گارانتی را چک کنید.
• اگر پیام رجیستری گوشی برای سیم‌کارت دیگری نمایش داده شد، از خرید منصرف شوید.

سوالات متداول درباره تشخیص اینکه گوشی نو است یا کارکرده

آیا از طریق سامانه همتا می‌توان فهمید گوشی کارکرده است؟
بله. اگر دستگاه قبلاً با سیم‌کارت دیگری فعال شده باشد، در نتیجه‌ی استعلام مشخص می‌شود.

آیا گوشی ریفربیشد قابل اعتماد است؟
اگر توسط شرکت اصلی بازسازی شده باشد، عملکردی مشابه دستگاه نو دارد، اما نباید به‌عنوان محصول جدید فروخته شود.

اگر گوشی کارکرده به‌عنوان نو فروخته شده باشد چه کنم؟
با ارائه مدارک (فاکتور و نتیجه استعلام) می‌توانید شکایت کرده و وجه خود را پس بگیرید.

جمع‌بندی

تشخیص نو یا کارکرده بودن گوشی صرفاً با نگاه به ظاهر یا ادعای فروشنده ممکن نیست. شما باید با بررسی دقیق بدنه، بوی قطعات، وضعیت نرم‌افزار، شماره IMEI، تاریخچه تعمیرات و حتی جزئی‌ترین تنظیمات، تصویری کامل از گذشته‌ی دستگاه به دست آورید.